Sterker worden waar het pijn doet ∗ Een boek wat verscheen in 2016, en inmiddels is de 3e druk een feit. Een heel helder, to the point, en met veel betrokkenheid geschreven boek over trauma (voor groot en klein). Het is een voel- en doeboek (met oefeningen) met tevens een theoretische duiding om jezelf en de impact van trauma op brein en lijf meer te snappen. Trauma kan immers zo moeilijk te vatten zijn. ‘Maar……bovenal (en dat kan ik helemaal…
De Nederlandse vertaling van het boek ‘De polyvagaal theorie in therapie’ van Deb Dana (klinisch maatschappelijk werker, therapeut) was nog maar net uit
in de eerste maand van 2020 en boeide mij meteen vanaf de eerste bladzijde. Zij vertaalt de neurobiologisch onderbouwde theorie (van S. Porges) naar de praktijk op een zeer aanbevelingswaardige (en praktische) wijze voor zowel clienten als therapeuten.
De mens is meer dan een klagend hoofd of een lijdend lichaam.Toch benaderen veel therapeuten zorg vanuit slechts een van beide perspectieven. Dat helpt, maar niet steeds en niet bij iedereen. Onder andere vanuit de kinesitherapie (fysiotherapie voor de Nederlandse lezers) groeit het inzicht dat heel wat klachten met meer succes kunnen aangepakt worden als het gangbare onderscheid tussen lichaam en geest vervaagt of, beter nog, verdwijnt.
Het middenrif en de ademhaling zijn ten diepste verbonden met elkaar. De beweging van het middenrif regelt de hoeveelheid lucht die wij toelaten, en daarmee in welke mate wij ons EMOTIONEEL openstellen voor onze omgeving. Bij het uitademen bepaalt het middenrif hoe hoorbaar en ZICHTBAAR wij onszelf maken, in welke mate we onszelf toestaan onze adem (en stem) aan de wereld kenbaar te maken.
Praten met getraumatiseerde mensen? Totaal zinloos, stelt de Nederlands-Amerikaanse PTSS-deskundige Bessel van der Kolk. Laat ze eerst maar weer leren hun lichaam te kalmeren, bijvoorbeeld met yoga. Zijn aanpak is omstreden, maar hij boekt er veel succes mee.
In het psychotherapeutische veld zijn er ontwikkelingen gaande waarin het belang van het lichaam en de fysieke contact/aanraking steeds meer gezien worden als een belangrijk middel tot heling. Zoals bij het hervinden van een balans in een ontregeld zenuwstelsel als bij trauma. Een bijzonder boeiend artikel over afgestemd fysiek contact uitgelegd aan de hand van de polyvagaal theorie (neurofysiologische wetenschap)
Het is tijd voor ‘onaangepaste therapie’ , aldus Joeri Calsius (oa klinisch psycholoog én fysiotherapeut én osteopaat). Joeri zet in dit boek de lichaamsgerichte psychotherapie (het experientiele werkveld) in het licht. Psychotherapeutische
technieken worden, met een wetenschappelijke onderbouwing, gecombineerd met hands-on lichaamswerk en bewegingsexpressie. Met het moeilijke of ‘gepantserde lichaam’ als toegangspoort, leert de patiënt zijn lichaam van binnenuit doorvoelen en luisteren naar wat het vertelt.
Intimiteit met je eigen lichaam is de allerbelangrijkste intieme relatie die je maar kunt hebben. Zonder een goede afstemming op je eigen lijf is een intieme relatie met iemand anders bijna onmogelijk. Sterker nog, een goede afstemming is noodzakelijk voor een gezond en goed leven. Bewust kunnen ervaren wat er in het lichaam bezig is, welke gevoelsbewegingen er opborrelen, weten wat je nodig hebt om goed te functioneren, wat er goed en slecht is voor jou en jouw lichaam.
Wanneer je niet geleerd heb om bepaalde emoties te herkennen en te verwoorden, wil het niet zeggen dat ze niet waarneembaar zijn of waarneembaar gemaakt kunnen worden. Bij emoties zijn er altijd fysieke reacties en zijn daardoor ook in het lichaam terug te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de uitspraken verstijfd zijn van angst, even doorbijten, een brok in de keel, hardnekkig, een knoop in je buik, de adem wordt ontnomen of het stikken van woede of verdriet. Onze taal is doorspekt met dit soort uitspraken waarin direct een link wordt gelegd tussen een emotie en een fysieke staat die gespiegeld kan worden.
Therapie heeft vaak het beeld van zwaarte en moeilijk ‘gedoe’. Het klopt ook dat er pijn geraakt wordt, je ontzettend kwetsbaar kunt voelen, er angst of een andere emotie gevoeld wordt. Maar niet alleen het verminderen van de ‘negatieve’ emoties is het doel van therapie. Vaak wordt vergeten dat het net zo belangrijk is dat de ‘positieve’ emoties worden versterkt en bevestigd. Die geven immers de levensvreugde, en kunnen tegenwicht bieden aan het pittige werk tijdens therapie.