Traumatherapie

LICHAAMSGERICHTE TRAUMATHERAPIE MET BEHULP VAN SOMATIC EXPERIENCING (SE)
Tijdens mijn vijfjarige opleiding lichaamsgerichte psychotherapie kwam ik voor het eerst in aanraking met Somatic Experiencing (SE). Vooral traumatherapie met behulp van de EMDR methode was mij bekend via de reguliere GGZ. Wat mij raakte in deze lichaamsgerichte traumatherapie is de zachte, afgestemde en tegelijkertijd hele doelmatige manier van werken. Hierbij wordt het tempo van het lichaam gevolgd en niet van het verbale verhaal. Het lichaam heeft namelijk meer tijd nodig dan het hoofd. Door het tempo van het lichaam te volgen zijn heftige ervaringen geleidelijk te ontrafelen en te verwerken. 

WAT IS TRAUMA
Trauma ontstaat als een gebeurtenis te snel is gegaan, te groot is geweest en te overweldigend voor je zenuwstelsel om te verwerken. Wanneer er een dreiging van gevaar is, is het een natuurlijke reactie van het lichaam om te vluchten of te vechten. Als dit niet (voldoende) lukt dan zal de energie die hierbij vrijkomt, niet ontladen worden, maar worden vastgezet in het lichaam. Dit proces kan zich vervolgens als een reactiepatroon herhalen, ook als de heftige ervaring voorbij is. Dit gaat onbewust en wordt gestuurd vanuit ons autonome zenuwstelsel en niet vanuit ons denkende brein (neocortex)

Soms gaat het om een bewuste samenhang van gebeurtenissen, is er een logisch verhaal.  Soms ben je je alleen bewust van flarden en soms is er geen bewuste beleving omdat je misschien te klein was. Het lichaam weet het echter nog wel. En omdat het lichaam het zich herinnert zal de fysieke reactie (zoals trillen, verstijving, hartkloppingen, pijn op de borst etc) op een trigger (als geluiden, geuren, beelden, een bepaalde beweging of blik) blijven bestaan tot het vrij gemaakt wordt van de overtollige spanning. Trauma wordt niet bepaald door wat er feitelijk heeft plaats gevonden, maar door wat er in het lichaam is gebeurd en daar is achtergebleven. Bij trauma is het lichaam dus een belangrijk element.

NA EEN TRAUMA KUN JE SPECIFIEK LAST KRIJGEN VAN O.A.

                    • Slecht slapen en nare dromen
                    • Schrikachtig en heel prikkelgevoelig (licht, geluid, geur)
                    • Angstig of paniek 
                    • Gevoel van machteloosheid
                    • Snel geïrriteerd, een kort lontje (soms woedeaanvallen)
                    • Voortdurend alert / constante alertheid
                    • Concentratievermindering
                    • Veel onrust en spanning in je lichaam
                    • Fysieke klachten als hoofdpijn, buikpijn, chronische vermoeidheid
                    • Je ziet/ervaart de gebeurtenissen keer op keer weer terug
                    • Moeite om in contact te komen met je emoties, gevoelloosheid, dissociatie
                    • Weinig of geen contact met je lichaam, of dat een deel van je lichaam niet als van jou wordt gevoeld
                    • Gevoelens van vervreemding
                    • Veel piekeren en in je hoofd zitten om vat te krijgen op jezelf, alles willen rationaliseren
                    • Angst voor controleverlies
                    • Depressie

FYSIEKE AANDOENINGEN EN TRAUMA
Veel fysieke aandoeningen en psychische klachten komen voort uit traumatische ervaringen die onbegrepen zijn of waar aan voorbij is gegaan, terwijl ze wel grote gevolgen hebben. Zowel lichamelijk als geestelijk kan het je flink ontregelen. Vaak gaat dat samen met een verlies van verbinding met je lichaam (splitsing tussen hoofd en lichaam), met anderen en met de wereld om je heen. Zo raak je een deel van jezelf kwijt (fragmentatie). Soms worden de gevolgen van trauma pas veel later merkbaar, waardoor het lastig is om de link met de traumatische ervaring te leggen. 

WERKWIJZE
SE is er op gericht het lichaam te helpen reguleren en de trauma(s) te integreren, door de bevroren spanning in een veilige omgeving weer stukje bij beetje los te laten. Dat doe je bijvoorbeeld door de beweging die je indertijd niet kon maken, alsnog af te maken. De focus ligt op de lichamelijke sensaties in het hier en nu. Deze sensaties zijn de taal van het lichaam (zoals tintelingen, warmte, ademhaling en hartslag). Door bewust te ervaren waar bijvoorbeeld spanning in je lichaam zit, leer je deze gericht en gedoseerd te ontladen en verdwijnen je klachten geleidelijk. Bij SE gaat het niet om het verhaal maar om de fysieke reactie. Daarom hoeft de traumatische ervaring niet steeds opnieuw verteld en herbeleefd te worden. 

DOEL
SE richt zich op het vergroten van jouw draagkracht voor stress. Trauma’s kunnen littekens worden, als deel van jouw wezen en jouw geschiedenis. Je hebt weer de regie in eigen handen in plaats van dat wat je hebt meegemaakt jouw leven bepaalt. Met andere woorden: dat jij zelf keuzes maakt zonder dat jouw brein instinctief in de overleving schiet. En dat geeft ontspanning, veiligheid in jezelf en vertrouwen in je lichaam. Er is weer ruimte voor levendigheid.

SESSIES SOMATIC EXPERIENCING BIJ ‘THUIS IN JE LIJF‘
Omdat SE zo’n natuurlijke benadering is, gebruik ik de kennis hierover ook in mijn lichaamsgerichte sessies. In 2020 heb ik het certificaat SE Practitioner behaald.

ACHTERGROND SOMATIC EXPERIENCING
SE is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek in de neurobiologie en wordt in veel landen toegepast. Wil je meer weten over SE  en het gedachtengoed van de grondlegger Peter Levine dan zijn er verschillende boeken van zijn hand beschikbaar (zoals ’De tijger ontwaakt’). Tevens is er veel informatie via YouTube te vinden https://www.youtube.com/watch?v=AFUZHz6_0XE

© PRAKTIJK VOOR LICHAAMSGERICHTE PSYCHOTHERAPIE 2024.